KLIMAT: Interweniujemy w sprawie niewykonywania przez Polskę prawa Unii Europejskiej

Wraz z posłami Zielonych: Tomaszem Aniśką, Klaudią Jachirą i Małgorzata Tracz interweniujemy u Minister Klimatu i Środowiska Anny Moskwy, oraz Ministra Rozwoju i Technologii Waldemara Budy w sprawie braku działań i niewykonywania prawa UE w zakresie energii i klimatu przez rząd Prawa i Sprawiedliwości.

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, każdy kraj członkowski Unii Europejskiej, w tym Polska, do dnia 30 czerwca 2023 roku miał przedstawić Komisji Europejskiej projekt aktualizacji zintegrowanego “Krajowego planu na rzecz energii i klimatu 2021-2030” (KPEiK). Pierwszy taki plan był przedstawiony przez Polskę do dnia 31 grudnia 2019 roku na okres 2021-2030. Zgodnie z ww. Rozporządzeniem projekt aktualizacji powinien zostać przedłożony do konsultacji społecznych w sposób wczesny i skuteczny.

W związku z tym, że rząd RP nie przedstawił do tej pory projektu aktualizacji do konsultacji społecznych, skierowaliśmy do Minister Anny Moskwy odpowiedzialnej za wykonanie prawa europejskiego w tym obszarze następujące zapytania:

1. Kiedy zostanie przygotowany projekt aktualizacji “Krajowego planu na rzecz energii i klimatu 2021-2030”, z uwagi na fakt, iż termin jego przekazania Komisji Europejskiej minął 30.06.2023?

2. Kiedy będą przeprowadzone konsultacje społeczne tego planu w sposób zgodny z rozporządzeniem, tj. aktywnie informując społeczeństwo o konsultacjach oraz planując wystarczająco dużo czasu na zapoznanie się z propozycjami, udział w konsultacjach i wyrażenie opinii?

Również zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, do dnia 15 marca 2023 roku kraje członkowskie Unii Europejskiej, w tym Polska, były zobowiązane do przedstawienia Komisji Europejskiej sprawozdania z wdrażania swojego zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu. Zgodnie z moimi informacjami, Polska do dziś nie przedłożyła Komisji Europejskiej takiego sprawozdania.

Również w tym wypadku rząd RP nie przedstawił do tej pory właściwego sprawozdania polskiej opinii publicznej. „Czy i kiedy takie sprawozdanie zostanie przedłożone Komisji Europejskiej? Dlaczego rząd Polski dotychczas nie wypełnił tego zobowiązania?” – to kolejne pytania skierowane przez czwórkę posłów Zielonych, do ministrów.

Kolejny brak to długoterminowa strategia energetyczna dla Polski. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, państwa członkowskie, w tym Polska, miały obowiązek przygotować i przedłożyć do dnia 1 stycznia 2020 roku strategię długoterminową dla energii i klimatu, obejmującą perspektywę co najmniej 30 lat. Taka strategia powinna obejmować m.in. plan osiągnięcia celu Porozumienia paryskiego, który Polska ratyfikowała 6 października 2016 roku. Polityka Energetyczna Państwa do roku 2040, przyjęta przez rząd 2 lutego 2021 roku, nie spełnia warunków wymaganych od takiego dokumentu. Polska do dziś, a minęły już ponad 3 lata od wyznaczonej daty, nie przedłożyła strategii długoterminowej do Komisji Europejskiej. Co więcej, Polska nie zgłosiła swojej strategii długoterminowej osiągnięcia celów Porozumienia paryskiego do sekretariatu Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, która jest oczekiwana na mocy art. 4, par. 19 Porozumienia paryskiego.

W związku z brakiem realizacji prawa unijnego w ww. zakresach, prosimy ministra odpowiedzialnego za przygotowanie strategii długoterminowej, pana Waldemara Budę, o odpowiedź na następujące pytania:

1. Czy i kiedy Polska przygotuje ww. dokument długoterminowy i przedłoży go Komisji Europejskiej?

2. Czy i kiedy Polska zamierza przedłożyć ww. strategię do sekretariatu Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmiany Klimatu?

Obywatelki i obywatele Polski, a także przemysł i przedsiębiorcy są zdezorientowani w zakresie polityki energetycznej i klimatycznej kraju.

Zorganizowana przez Fundację Stocznia w 2022 roku Narada Obywatelska o Kosztach Energii, jako jedną z kluczowych rekomendacji przedstawiła przygotowanie dla Polski długoterminowej strategii energetycznej. Rekomendacja ta została zaproponowana przez uczestników narady i poparta przez 99% uczestników tego pierwszego w Polsce, reprezentatywnego statystycznie, panelu obywatelskiego. Większość jego uczestników i uczestniczek uznała tę kwestię za drugą najważniejszą z ponad 100 zgłoszonych rekomendacji.

Dlatego po raz kolejny apelujemy do rządu RP o przestrzeganie prawa unijnego, w tym – o uporządkowanie polityki energetycznej i klimatycznej kraju i podjęcie prac nad przygotowaniem solidnej jakości dokumentów planistycznych, ponad politycznymi podziałami i z udziałem społeczeństwa.