BIAŁORUŚ: Jako sąsiedzi musimy mocniej wspierać Białorusinki i Białorusinów. Oto, co robimy.

Dziś mija rok od rozpoczęcia białoruskiej rewolucji. Od roku jesteśmy też świadkami masowych protestów w Białorusi. Celem ataków autorytarnego reżimu Aleksandra Łukaszenki stały się środowiska opozycyjne i wszyscy, którzy mieli odwagę sprzeciwić się fałszowaniu wyborów, a potem brutalnemu tłumieniu pokojowych protestów przez rząd. Efektem jest dziś masowa emigracja białoruskich obywateli w poszukiwaniu schronienia przed represjami. Jak się okazuje, proces przyjmowania do Polski osób planujących ubiegać się o status ochrony międzynarodowej lub osób posiadających wizy humanitarne, wciąż nie przebiega tak, jak powinien.

W związku z wielokrotnymi sygnałami ze strony społeczności białoruskiej mieszkającej w Polsce, jak również z moimi własnymi obserwacjami podczas podejmowanych interwencji na przejściu granicznym na Lotnisku Chopina, 21 lipca zwróciłam się do Komendanta Głównego Straży Granicznej z prośbą o podjęcie działań na rzecz usprawnienia tego procesu. Oto kilka przykładów problemów, z jakimi na co dzień mierzą się Białorusinki i Białorusini przybywający do Polski:

Kilka dni temu otrzymałam odpowiedź od kierownictwa Straży Granicznej. W odpowiedzi Komendant główny dostrzega problemy z brakiem jasnych informacji na stronie SG i zobowiązuje się to naprawić. Jednocześnie zapewnia, że „funkcjonariusze udzielają niezbędnych informacji również w trakcie odprawy granicznej.”, ale w przypadku braku takiej pomocy, „podróżny ma możliwość nawiązania kontaktu z osobą nadzorującą pracę funkcjonariuszy”. Hm… Jednocześnie KG stwierdza, iż „udzielanie informacji za pośrednictwem infolinii stanowi obecnie jedno z głównych zadań wyznaczonych osób.”, a  “Liczba odbieranych połączeń sięga kilku tysięcy miesięcznie.” Dodać należy, że wskazane osoby obsługują również skrzynki mailowe, odpowiadając na pisemne zapytania dotyczące zasad przekraczania granicy”. Informuje również, że „stale utrzymywany i aktualizowany jest dział Niezbędnik podróżnego, opisujący zasady przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej, a także dział Cudzoziemcy, w którym publikowane są materiały pomocne dla obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i państw trzecich, wjeżdżających i przebywających na terytorium Polski”. 

1. Infolinia  pod którą osoby przyjeżdżające do Polski mogłyby uzyskać pozyskać informację i dowiedzieć się,  gdzie mają się udać po przyjeździe do Polski, czy muszą udać się na kwarantannę (oraz dokąd dokładnie i w jaki sposób), nie działa prawidłowo. Jej numery nie są wyeksponowane na przejściach granicznych, a pod numerami zbyt często – nikt nie odpowiada. Problemy z kontaktem ze strażą graniczną występują również przy próbach łączenia się przez inne numery kontaktowe – jak połączenie z numerem całodobowym czy telefonem interwencyjnym 800 422 322.
2. Funkcjonariuszki i funkcjonariusze SG – na przykładzie załogi z Lotniska Chopina w Warszawie przy interwencjach z dn. 3 i 5. lipca br., nie posiadają prawidłowych informacji dotyczących tego, jakie dalsze kroki po przekroczeniu granicy mogą podjąć osoby uciekające ze swojego kraju, oraz nie pomagają i w żaden sposób nie wspierają w wykonaniu pierwszego kontaktu z Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego, na którym spoczywa obowiązek zapewnienia bezpłatnej kwarantanny uciekinierom/posiadaczom wiz humanitarnych. 
3. Strona internetowa SG również nie posiada jasno wyeksponowanych wersji językowych z pakietem niezbędnych informacji – co najmniej wersji angielskiej oraz rosyjskiej i/lub białoruskiej, które powinny być zapewnione. 

To dobrze, że Straż Graniczna podjęła już pewne działania i zapowiada kolejne, aby usprawnić obsługę osób szukających schronienia w Polsce.  Wciąż jednak widzę poważny problem w nieodpowiadającym telefonie interwencyjnym i telefonach działających tylko w godzinach urzędowych, podczas gdy sprawy wymagające interwencji dzieją się 24 godziny na dobę. Ja i mój zespół będziemy konsekwentnie wspierać Białorusinki i Białorusinów szukających wsparcia przed reżimem Łukaszenki! 

Jak jeszcze wspieram #WolnąBiałoruś?

1. Jako reprezentantka Partii Zieloni uczestniczyłam w dwóch spotkaniach opozycji z Premierem Morawieckim w 2020 r., podczas których złożyłam konkretne wnioski o wsparcie. Niektóre z nich, jak (a) wsparcie finansowe i zaplecze logistyczne dla białoruskich organizacji pozarządowych (b) pomoc humanitarna, w tym medyczna oraz (c) pomoc w dokumentowaniu tortur zostały przyjęte i wdrożone lub są w trakcie wdrażania.

2. W czerwcu br. jako przewodniczący i posłowie Partii Zieloni zwróciliśmy się do Premiera Rządu o ochronę dla protestujących na ulicach Warszawy Białorusinek/ów. Nasz list został przekierowany z Kancelarii Premiera do MSWiA. Czekamy na odpowiedź Ministra Kamińskiego.

3. W lipcu br. zwróciłam się do Mazowieckiego Centrum Zarządzania Kryzysowego o przywrócenie bezpłatnych transportów na kwarantannę – co właśnie zostało wdrożone. 

4. Również w lipcu, z pomocą innej warszawskiego aktywistki zwróciłam się do Komendanta Głównego Straży Granicznej o działania naprawcze w sp. niedziałającej infolinii i braku informacji i koordynacji pomiędzy Strażą Graniczną a Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego. W odpowiedzi KG Straży Granicznej obiecał wprowadzić konkretne zmiany i poprawić komunikację (co szczegółowo opisuję wyżej). 

5. Pomagamy też wraz z kolegami i koleżankami z Partii Zieloni, innymi aktywnymi obywatelsko osobami i zespołem poselskim na bieżąco w miarę potrzeb i możliwości, odbierając przyjezdnych z lotniska Chopina w Warszawie i wspierając w bieżących potrzebach. Nigdy nie będziecie sami. 

Wspierać #WolnąBiałoruś może każda i każdy z nas. Oto jak:

• oferując darmowe lekcje polskiego – wystarczy zwykła cotygodniowa konwersacja
• wpłacając regularne datki na konta białoruskich i wspierających je organizacji pozarządowych, na przykład tych, o których pisze Helsińska Fundacja PRaw Człowieka: 
  • https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2020/12/6-grafiki-pomoc-dla-bialorusinow-FIN.pdf
  • Warto też przyjrzeć się ciekawej pracy: Freeshop Partyzanka: https://zrzutka.pl/vt3256
• zgłaszając się do białoruskich organizacji pozarządowych lub aktywistek/ów z propozycjami pracy (od opiekunki/na do dzieci po pielęgniarki/pielęgniarzy, lekarki/lekarzy, przez artystów/artystki  – po wszystkie możliwe zawody). 
• biorąc udział w wydarzeniach organizowanych w Warszawie i innych miastach w Polsce przez białoruską opozycję: https://fb.me/e/2EkfoSRGC).

Razem i do Zwycięstwa!

Żywie Białoruś!